FLTR #68: Megatrendy, projekt The Line, rynek pracy 2024 i czy wykańczanie mieszkań wykańcza Klientów?

Szanowni Subskrybenci!

Wiosna zbliża się wielkimi krokami, a wraz z nią odrodzenie i świeżość - w tym duchu przygotowaliśmy dla Państwa kolejne, 68. numeru newslettera premium FLTR, w którym dzielimy się nowymi tematami!

Przewodnim tematem niniejszego wydania FLTR jest raport Pekao "Megatredny - Przewodnik po przyszłości" nt. długoterminowych tendencji kształtujących światowe rynki, tj. konflikty zbrojne i handlowe, wyścig o surowce niezbędne do transformacji energetycznej, czy AI. W dalszej części wspomnieliśmy również o postępach w innowacyjnym projekcie The Line w Arabii Saudyjskiej, a także zaprezentowaliśmy raport ManpowerGroup opisujący trendy w 2024 r. na rynku pracy, w tym w budownictwie i nieruchomościach. Przygotowaliśmy również opis badania ankietowego Dom Development charakteryzującego proces wykańczania mieszkania deweloperskiego na własną rękę.

Na zakończenie, wybraliśmy najciekawsze podcasty, nagrania video oraz liczne lektury. Zachęcamy również do zapoznania się z krótkimi newsami, znajdującymi się tuż pod nagraniem video!

Zapraszamy do nowego numeru FLTR!

PS. zapraszamy też do obejrzenia nagrania z wczorajszego webinaru dla subskrybentów premium FLTR

PS2. przypominamy o spotkaniu subskrybentów premium FLTR w Warszawie (szczegóły i zaproszenia otrzymali Państwo mailowo)!

📣 Nie przegap tych newsów!

• 📰 Przegląd wiadomości i zagadnień problemowych
  • Raport Pekao Megatrendy 2024 - tendencje światowcyh gospodarek
  • The Line - postępy w budowie najdłuższego zeroemisyjnego miasta świata
  • Wynagrodzenia i rynek pracy 2024 - trendy wg raportu ManpowerGroup
• 📊 Wykres tygodnia: Badanie Dom Development - wykańczanie mieszkań 2024
• 🎧 Najciekawsze podcasty i nagrania wideo
• 📖 Ciekawe lektury

📰 Przegląd wiadomości i zagadnień problemowych

Wróć do spisu treści

Raport Pekao Megatrendy 2024 - tendencje światowych gospodarek

Wróć do spisu treści

Przewodnim tematem 68. wydania newslettera FLTR jest raport Pekao "Megatredny - Przewodnik po przyszłości" na temat długoterminowych tendencji kształtujących światową gospodarkę, geopolitykę i społeczeństwo.

W niniejszej analizie wybraliśmy i scharakteryzowaliśmy 7 z nich - najbardziej istotnych według nas z perspektywy rynku nieruchomości. Będą one miały potencjalne skutki społeczne i gospodarcze związane z nadchodzącą intensyfikacją konfliktów handlowych i militarnych, wzrostem migracji, wyścigiem o surowce niezbędne do transformacji energetycznej, czy szybkim rozwojem sztucznej inteligencji.

W podobnym, choć mniej długofalowym horyzoncie tworzymy nasze coroczne perspektywy i scenariusze:

Konflikty zbrojne

W ostatnich latach obserwuje się coraz większe "rozpychanie się" mocarstw o zasięgu regionalnym (np. agresja Rosji na Ukrainę, zajęcie Górnego Karabachu przez Azerbejdżan, groźby Wenezueli wobec Gujany), a także rosnąca rywalizację między USA a Chinami, potęgującą napięcia na arenie międzynarodowej. Chiny grożąc Tajwanowi, wysuwając roszczenia terytorialne na Morzu Południowochińskim, a USA stara się utrzymać swoją pozycję globalnego lidera, angażując się w konflikty na różnych frontach. Rosja, przechodząc w tryb gospodarki wojennej, szuka sposobów na osłabienie pozycji USA, m.in. poprzez angażowanie się w konflikty na Bałkanach, czy w Afryce. Indie, Brazylia czy Iran, dążą do realizacji własnych interesów, często na przekór interesom globalnym.

W roku 2022 odnotowano rekordową liczbę konfliktów zbrojnych od zakończenia II wojny światowej (184 konflikty). Zdecydowana większość z nich miała charakter wewnętrzny, a około 45% nie angażowało państw. Szczególnie niepokojące jest angażowanie się w "domowe" konflikty, co często ma na celu jedynie umocnienie ich wpływów w danych regionach (np. w Afryce).

W obliczu rosnącej rywalizacji między mocarstwami i narastających napięć na świecie, globalne wydatki na obronność gwałtownie rosną. Według danych SIPRI, w 2022 roku realny wzrost wydatków wyniósł blisko 4% r/r, a w 2023 r. i kolejnych latach tempo wzrostu prawdopodobnie będzie jeszcze wyższe. Liderem w wyścigu zbrojeń jest Rosja, która w 2022 r. podwoiła swój budżet obronny r/r. Plany na rok 2024 są jeszcze bardziej niepokojące - założono wydatki na poziomie 140 mld USD, co stanowiłoby około 1/3 całego budżetu tego państwa.

W 2022 r. polskie wydatki na obronność wzrosły o 30% r/r, a w 2023 r. planowano kolejny, imponujący wzrost na poziomie 70%. Pełna realizacja tych planów oznaczałaby, że wydatki na armię stanowiłyby 3,7% PKB - to rekordowy poziom w historii Polski i wyższy niż w jakimkolwiek innym kraju NATO w ostatnim czasie.

Jednym z głównych kanałów wpływu wojny na gospodarkę są surowce, czego przykład stanowi szantaż energetyczny Rosji poprzez ograniczanie dostaw gazu do Europy (gwałtowny wzrost cen notowań w całym kompleksie energetycznym). Rozpoczęcie inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku pogłębiło kryzys gazowy i spowodowało gwałtowny wzrost cen surowców roślinnych, których Rosja i Ukraina są kluczowymi eksporterami.

Deglobalizacja

Coraz wyraźniejszy podział świata na dwa obozy może prowadzić do deglobalizacji i fragmentacji produkcji przemysłowej. Głównym powodem jest dążenie do zapewnienia stabilności dostaw, co stało się priorytetem po doświadczeniach z zakłóceniami logistycznymi w czasie pandemii COVID-19. Deglobalizacja może przełożyć się na:

• reshoring (przeniesienie produkcji do krajów macierzystych),
• friendshoring (pozyskiwanie surowców i komponentów z zaprzyjaźnionych krajów rozwijających się),
• nearshoring (pozyskiwanie surowców i komponentów z krajów położonych relatywnie blisko).

USA jest najbardziej wyraźnym przykładem relokacji źródeł dostaw wśród państw zachodnich. Od rozpoczęcia "wojny handlowej" z Chinami w 2018 r., import z tego kraju do USA spadł o 10% (w cenach stałych). Dotyczy to również strategicznych produktów, takich jak półprzewodniki czy maszyny i urządzenia, gdzie spadek wyniósł około 1/3.

Unia Europejska jest silnie uzależniona od importu z Chin i innych krajów Azji Wschodniej - ceny importu z Azji są o kilkadziesiąt procent niższe niż ceny w Unii Europejskiej. Przeniesienie produkcji do krajów macierzystych spowodowałoby znaczny wzrost cen, jednak istnieją również alternatywy w postaci dopłaty dla producentów, dywersyfikacji dostawców, czy innowacji. Dopłaty dla producentów są najbardziej prawdopodobne w przypadku produktów o strategicznym znaczeniu (np. substancje do produkcji leków). Obecnie trwają intensywne prace nad zwiększeniem niezależności UE od importu z Azji.

Migracje i populacja

Według danych ONZ, łączna liczba światowych migrantów wzrosła ze 170 mln w 2000 r. do 280 mln w 2020 roku. Obecnie wiele krajów rozwiniętych doświadcza największego napływu migrantów od dekad.

W latach 2008-2022 aż 376 mln ludzi musiało opuścić swoje domy w wyniku katastrof naturalnych i schronić się tymczasowo w innych miejscach na terenie swojego kraju. Dane na temat powrotów są mniej dostępne, szacuje się, że zdecydowana większość tych osób powróciła do swoich domów. Skala migracji wywołanych przez katastrofy naturalne jest niemal trzykrotnie większa niż migracji spowodowanych przez wojny i inne formy przemocy.

Jednocześnie wzrost populacji światowej zwalnia, a prognozy sugerują, że pod koniec tego wieku może rozpocząć spadki, co spowodowane jest spadkiem dzietności obserwowanym we wszystkich regionach świata - a zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Spadek zasobów potencjalnej siły roboczej nastąpi jeszcze przed spadkiem populacji, ponieważ osoby w wieku produkcyjnym stanowią coraz mniejszy odsetek ogółu społeczeństwa. Stąd migracje mogą być konieczne dla utrzymania zasobów na rynku pracy.

Dostępność surowców

Zmiany klimatu i rosnąca populacja prowadzą do globalnego kryzysu wodnego, a wg danych ONZ, każdy wzrost temperatury o 1°C powoduje spadek zasobów wody pitnej o 20%. Jednocześnie popyt na wodę rośnie szybciej niż populacja, a do 2050 roku może wzrosnąć o 25%. Inwestycje w zrównoważoną gospodarkę wodną są niezbędne, ale kluczowe jest także efektywne zarządzanie wodą i redukcja zanieczyszczeń. Szacuje, że do 2035 r. zużycie wody w energetyce może wzrosnąć o 20%, natomiast rozwój atomu, wodoru i odnawialnych źródeł energii może zaoszczędzić 18 mld m3 wody do 2030 roku.

Zmiany klimatu prowadzą również do wzrostu częstotliwości i intensywności anomalii pogodowych i kataklizmów naturalnych. Według WHO, 80-90% katastrof naturalnych w ostatniej dekadzie było spowodowane przez powodzie, susze, cyklony tropikalne, fale upałów i silne burze.

Należy pamiętać, że katastrofy naturalne mogą powodować m.in. przerwy w dostawach surowców (wzrost cen i spadek produkcji) i uszkodzenia infrastruktury (utrudniony transport i handel).

Transformacja energetyczna

Chiny odgrywają kluczową rolę w procesach transformacji w kierunku gospodarek zeroemisyjnych. W ciągu ostatnich 10 lat Chiny odpowiadały za ponad połowę wzrostu globalnego zapotrzebowania na energię i jednocześnie za 85% wzrostu emisji CO2 w sektorze energetycznym. Chociaż w ciągu najbliższych 5 lat Chiny nadal będą intensywnie rozwijać źródła oparte na paliwach kopalnych, dynamika wzrostu OZE będzie znacznie wyższa. W tym czasie Chiny będą odpowiadać za ok. połowę nowo zainstalowanych mocy OZE na świecie.

W nadchodzących latach fotowoltaika będzie głównym obszarem inwestycji w OZE, ze względu na korzystne skutki sprzężenia zwrotnego systemów wsparcia. Te systemy przyczynią się do zwiększenia skali rozwoju, co przyczyni się do obniżenia wyrównanego kosztu energii elektrycznej i zwiększenia konkurencyjności tej technologii.

Odpowiedź rynku na zapotrzebowanie na elastyczne źródła mocy będzie kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Przez kolejne 5-10 lat gaz ziemny i węgiel nadal będą odgrywać główną rolę w tym zakresie. Zarówno IEA, jak i DNV przewidują, że dynamiczny wzrost w dziedzinie wielkoskalowych magazynów energii bateryjnej nastąpi dopiero w drugiej połowie obecnej dekady i na początku kolejnej.

Nakłady na OZE zwiększą się prawie potrójnie, podczas gdy inwestycje w źródła kopalne spadną o ok. 36%. Tempo zmian energetycznych będzie zróżnicowane w różnych krajach - w gospodarkach rozwiniętych i w Chinach szybkie tempo transformacji zostanie osiągnięte już w drugiej połowie obecnej dekad. W przypadku gospodarek wschodzących i rozwijających się obecne nakłady na technologie zeroemisyjne są bardzo niskie, a rozwój w tym obszarze będzie stopniowy, osiągając maksimum dopiero w piątej dekadzie tego stulecia.

W ostatnim czasie wzrasta liczba państw, które zmieniają lub deklarują zmianę swojej dotychczasowej polityki energetycznej na rzecz energii jądrowej. Jest to trend widoczny również w Polsce - zgodnie z oświadczeniami nowego rządu, Polska będzie kontynuować swoją dotychczasową politykę jądrową. Planuje się budowę dużych reaktorów o łącznej mocy 6-9 GW, z pierwszym z nich gotowym do eksploatacji w 2033 roku. Dodatkowo, Polska wyraża także zainteresowanie małymi reaktorami modułowymi (SMR).

👉 Polecamy także analizy FLTR dot. regulacji środowiskowych i energetycznych wpływających na rynek nieruchomości:

Elektryfikacja

Niemal wszystkie instytucje monitorujące rynek zgodnie twierdzą, że globalne zużycie energii elektrycznej będzie rosnąć - wg prognoz, do 2050 roku może ono wzrosnąć nawet dwukrotnie, a w niektórych scenariuszach nawet trzykrotnie. Na wyższy popyt na energię elektryczną będzie wpływać wiele czynników, m.in. wzrost populacji i postęp technologiczny w różnych dziedzinach. Co ciekawe, w najbardziej optymistycznych scenariuszach, zakładających osiągnięcie pełnej neutralności klimatycznej, przewidywany jest jeszcze silniejszy wzrost zużycia prądu, co potwierdza, że "zielona transformacja" będzie niezwykle "elektrochłonna".

W 2022 r. udział transportu w globalnym zużyciu energii elektrycznej wynosił zaledwie 0,5%, ale szacuje się, że do końca dekady udział ten może wzrosnąć nawet do 3-4%, a w Europie i USA do 5-6%. To oznacza, że elektromobilność będzie jednym z głównych czynników napędzających globalny popyt na energię elektryczną. Według bazowego scenariusza Międzynarodowej Agencji Energii do 2030 r. łączna flota pojazdów elektrycznych wzrośnie na całym świecie 8-krotnie (do ok. 240 mln sztuk vs. 30 mln w 2022 r.), stanowiąc wówczas ponad 10% wszystkich użytkowanych pojazdów.

Przyszły wzrost zapotrzebowania na prąd w polskiej gospodarce może być znaczący, jednak zależy od tempa i konsekwencji dążenia do neutralności klimatycznej. Przykładowo, ścieżka wzrostu produkcji energii elektrycznej przewidziana w "Polityce Energetycznej Polski 2040" z 2021 r. jest stosunkowo konserwatywna, zakładając niewielki wzrost. Jednakże scenariusze osiągnięcia statusu zeroemisyjnego do 2050 roku wymagają znacznego zwiększenia produkcji energii elektrycznej, nawet dwukrotnego lub większego, w zależności od analizy, która uwzględnia także elektryfikację procesów przemysłowych i budownictwa.

Sztuczna inteligencja

Internetowy rynek, na którym zamiast poszukiwać określonego usługodawcy, ludzie będą poszukiwać botów do realizacji swoich potrzeb (np. analiza finansowa, operacje księgowe, rekrutacja, opracowanie haseł i grafik marketingowych, doradztwo prawne, analiza rynku, tworzenie stron internetowych, a może też analiza nieruchomości) staje się coraz bardziej realny. Boty będą konkurować nie tylko pod względem ceny i dostępności, ale także reputacji, opartej na ocenach i opiniach. To oznacza, że dla wielu usługodawców w perspektywie kilku do kilkunastu lat, AI może stanowić bardzo efektywną konkurencję. Nie będą to ludzie korzystający z narzędzi AI w celu zwiększenia produktywności, lecz autonomiczne boty, które wyprą tradycyjnych pracowników.

Skutki wprowadzenia generatywnej sztucznej inteligencji na rynek pracy nie są jeszcze widoczne w skali ogólnej, ale zaczynają być dostrzegalne na poszczególnych rynkach. Kilka miesięcy po pojawieniu się ChatGPT, DALL-E czy Midjourney, zaobserwowano spadek liczby zleceń na platformach freelancingowych, np. na popularnym Upworku. Badania przeprowadzone przez ekonomistów Xiang Hui, Orena Reshefa i Luofenga Zhoua obejmujące bardzo dużą grupę freelancerów (92,5 tys. w grupie testowej i 568,6 tys. w grupie kontrolnej) potwierdziły istotność statystyczną tych wyników.

AI będzie wykorzystywać swoją inteligencję do dalszego rozwoju, co prawdopodobnie doprowadzi do wykładniczego wzrostu jej zdolności. W rezultacie, w relatywnie krótkim czasie, osiągnie ona poziom ograniczony jedynie prawami fizyki. Przekroczenie przez AI ludzkiego poziomu inteligencji może mieć rewolucyjne konsekwencje, przestaniemy wówczas rozumieć AI i jej wynalazki, takie jak postęp naukowy i nowe technologie. Co więcej, utracimy kontrolę nad sztuczną inteligencją, ponieważ będzie w stanie nas przechytrzyć.

👉 Przypominamy również o analizie FLTR przedstawiającej perspektywy zastosowania AI na rynku nieruchomości:

The Line - postępy w budowie najdłuższego zeroemisyjnego miasta świata

Wróć do spisu treści

W 2021 r. ogłoszono ambitny i nieco ekstrawagancki, a na pewno pełny rozmachu plan budowy The Line, czyli jednego z projektów powstających w Neom, zlokalizowanego w prowincji Tabuk w północno-zachodniej Arabii Saudyjskiej w pobliżu półwyspu Synaj. The Line ma stanowić pierwsze na świecie zeroemisyjne miasto o długości 170 km, szerokości 200 metrów i wysokości 500 metrów n.p.m. W tym newsie przytaczamy kilka ciekawostek na jego temat.

Główne założeniami The Line:

• brak samochodów i dróg,
• zrównoważony transport (szybka kolej, transport pieszy i rowerowy),
• 100% energii odnawialnej,
• inteligentna infrastruktura i technologie cyfrowe,
• sztuczna inteligencja usprawniająca codzienne życie,
• dostęp do natury i terenów zielonych w zasięgu 5 minut spacerem.

Artystyczna wizja The Line

Ambitne przedsięwzięcie, będące niegdyś futurystyczną wizją, staje się rzeczywistością. Zespół projektowy podkreśla, że ​​jest to największa na świecie operacja robót ziemnych, w której co tydzień przemieszcza się miliony metrów sześciennych ziemi i wody. Deweloperzy NEOM twierdzą, że zbudowane od podstaw zrównoważone miasto stanowić będzie latarnię morską zrównoważonego rozwoju i innowacji, która zaoferuje rozwiązania palących wyzwań miejskich stojących przed całym światem.

NEOM: The Line w rozwoju - luty 2024 (j. angielski)

Wynagrodzenia i rynek pracy 2024 - trendy wg raportu ManpowerGroup

Wróć do spisu treści

Jak kształtują się trendy na rynku pracy i poziom wynagrodzeń w 2024 roku, kogo poszukują pracodawcy oraz jakie wymagania mają pracownicy poszczególnych sektorów. Informacje te mogą być zarówno przydatne w decyzjach zawodowych, ale też mówią o możliwościach finansowych różnych branż i ich pracowników - a w rezultacie mogą też mówić o sile nabywczej (lub najemczej) na rynku nieruchomości. Poniżej znajdą Państwo charakterystykę trendów na rynku pracy dla kilku wybranych przez nas branż na bazie raportu grupy Manpower:

• Budownictwo i nieruchomości
• Inżynieria
• HR & Legal
• Supply Chain

Budownictwo i nieruchomości

Rok 2024 będzie dla branży budowlanej czasem budowania portfela zamówień, co wiązać się będzie z poszukiwaniem kadry do działań przetargowych, ofertowania i pozyskiwania inwestycji. Nadal obserwowany będzie wzrost zainteresowania specjalistami w dziedzinie nowych, energooszczędnych technologii, zielonej energii oraz ESG. Niezmiennie poszukiwani będą kierownicy robót branżowych, szczególnie elektrycznych i sanitarnych, a także doświadczeni kierownicy kontraktów do nadzoru dużych inwestycji przemysłowych.

Malejąca liczba nowych członków Izby Inżynierów Budownictwa, niechęć do pracy w delegacji i utrzymujące się wysokie oczekiwania finansowe to tylko niektóre z problemów, z jakimi boryka się branża. Inwestowanie w kapitał ludzki i budowanie silnych marek pracodawców stanie się kluczowe dla pozyskania i utrzymania talentów w branży budowlanej.

Coraz więcej kandydatów preferuje pracę w modelu działalności gospodarczej, oczekując co najmniej 10-15% wyższego wynagrodzenia brutto niż w roku ubiegłym. Pracodawcy, szukając talentów, są gotowi wykraczać poza siatkę płac, ale tylko w przypadku kluczowych stanowisk.

Zauważalnie rosną również oczekiwania wobec nowych pracowników. Oprócz kompetencji technicznych coraz częściej wymagane są umiejętności miękkie, takie jak krytyczne myślenie, kreatywność, zarządzanie zespołem i koordynacja działań. W rekrutacjach coraz większą rolę odgrywają inteligencja emocjonalna, umiejętność oceny, negocjacji i podejmowania decyzji.

Gospodarcze spowolnienie odbiło się na zapotrzebowaniu na nowych pracowników w branży nieruchomości. W wielu firmach nastąpiła "wymiana kadr", gdzie doświadczonych ekspertów zastąpiono mniej doświadczonymi pracownikami, aby poprawić płynność finansową. Spółki z wewnętrznymi działami HR częściej rekrutowały pracowników z polecenia, ograniczając zewnętrzne rekrutacje.

W najbliższym czasie branża nieruchomości będzie poszukiwać ekspertów ds. ESG, w tym specjalistów od "zielonych tematów", emisyjności dwutlenku węgla i dekarbonizacji. Dużym zainteresowaniem będą się cieszyć również doświadczeni eksperci od komercjalizacji. Obecna sytuacja skłania biznes do refleksji nad zatrudnianiem ekspertów o bogatej wiedzy i doświadczeniu.

Rok 2024 będzie dla branży nieruchomości czasem wyzwań i szans. Sukces odniosą firmy, które potrafią dostosować się do nowych realiów i zbudować silne zespoły z odpowiednimi kompetencjami.

Inżynieria

Branża inżynieryjna jest dynamiczna i stale ewoluuje, a firmy, które chcą być konkurencyjne, muszą dbać o well-being pracowników, oferować elastyczne warunki pracy i inwestować w rozwój specjalistów. Inżynierowie z odpowiednimi umiejętnościami mogą liczyć na atrakcyjne oferty pracy i stabilną przyszłość.

Stanowiska "green collar" stają się kluczowe dla wspierania zrównoważonej gospodarki poprzez działania w obszarach ekologii, OZE i gospodarki odpadami zgodnie z normami ESG. Kandydaci posiadający kompetencje techniczne i wiedzę ekologiczną są poszukiwani przez pracodawców, szczególnie w branżach transportu, energetyki i IT. Wymagane są również umiejętności miękkie, analizy danych, czy zdolność do efektywnej współpracy z ekspertami z różnych dziedzin.

Wynagrodzenia specjalistów posiadających zielone umiejętności są zróżnicowane, a wzrost liczby firm wdrażających strategie ESG generuje większe zainteresowanie kandydatami z "zielonymi umiejętnościami", co wpływa na podwyższenie poziomu wynagrodzeń.

HR & Legal

Mimo spadku liczby ofert pracy w branży HR, specjaliści kadrowo-płacowi wciąż cieszą się dużym zainteresowaniem, co wynika z nowych regulacji i dyrektyw dot. pracy. Coraz większą wagę przykłada się również do kwestii DE&I (Diversity, Equity & Inclusion), czyli tworzenia bardziej zrównoważonego i inkluzywnego środowiska pracy.

Wdrażanie nowoczesnych technologii w HR, takich jak AI w rekrutacji, analiza danych do prognozowania potrzeb kadrowych, czy narzędzia do zarządzania wynagrodzeniem, pozostaje kluczowym trendem. Coraz powszechniejsze staje się wykorzystanie danych do podejmowania decyzji w kwestiach personalnych. Przy czym wraz z rozwojem AI, znaczenia nabiorą umiejętności miękkie (komunikacja, przywództwo, kreatywność i współpraca).

Rok 2024 przyniesie stabilność w zatrudnieniu w działach HR. Wynagrodzenia na specjalistycznych stanowiskach wzrosną jedynie wraz z dwukrotną podwyżką płacy minimalnej. Popularne pozostaną elastyczne formy pracy, jak modele hybrydowe, a firmy będą udoskonalać strategie zarządzania zdalnymi zespołami.

Miniony rok był wyzwaniem dla branży prawniczej, rynek staje się coraz bardziej wyspecjalizowany, a pracodawcy poszukują unikalnych umiejętności w wąskich dziedzinach. Największe zapotrzebowanie jest na specjalistów w sektorze podatkowym, najlepiej z kilkoma latami doświadczenia i gotowych do pracy eksperckiej. Sektor finansowy i bankowy poszukuje prawników do pełnej obsługi, w tym procesowej. Coraz częściej zamiast jednego prawnika do obsługi większości procesów, tworzone są specjalistyczne zespoły dzielące zadania między ekspertów.

W przypadku młodszych prawników głównym motywatorem do zmiany pracy są kwestie finansowe. Oczekiwania płacowe stale rosną, szczególnie w przypadku stanowisk juniorskich w kancelariach i samodzielnych specjalistów w firmach. W zależności od specjalizacji, wzrost oczekiwań wynosi od 15 do 20%, wyjątkiem jest sektor podatkowy, gdzie kandydaci liczą na podwyżki nawet o 30%.

Supply Chain

Wymagania firm na rynku logistycznym wobec kandydatów nie uległy zmianie w porównaniu z zeszłym rokiem. Nadal poszukiwani są doświadczeni managerowie i osoby odpowiedzialne za handel, które potrafią wdrażać projekty logistyczno-transportowe. Wciąż obserwuje się natomiast braki kadrowe na niższych szczeblach, takich jak kierowcy, operatorzy wózków widłowych i pracownicy magazynu. Pracodawcy nadal poszukują osób na stanowiska operacyjne z doświadczeniem w zarządzaniu procesami i projektami transportowo-logistycznymi.

Pomimo inflacji kandydaci nie obniżyli swoich oczekiwań finansowych. W 2023 roku nie obserwowano jednak znaczących podwyżek płac w sektorze. Wzrost wynagrodzeń (ok. 10%) dotyczy głównie stanowisk specjalistycznych. Blisko 30% firm planuje rozbudowę zespołów w 2024 r., co wpłynie na wzrost liczby ofert. Większość firm przewiduje wzrost wynagrodzeń na poziomie 6-8%.

📊 Wykres tygodnia

Wróć do spisu treści

Badanie Dom Development - wykańczanie mieszkań 2024

W ramach naszego "Wykresu tygodnia" przygotowaliśmy dla Państwa opis badania ankietowego przeprowadzonego w lutym 2024 r. na zlecenie Dom Development pn. „Ile kosztuje i jak długo trwa wykończenie mieszkania na własną rękę?”.

W Polsce dominuje trend kupowania mieszkań w stanie deweloperskim, by następnie przeprowadzić jego wykończenie na własną rękę. Jak się okazuje, ok. 90% nabywców na rynku pierwotnym decyduje się na to rozwiązanie, podczas gdy w Europie Zachodniej standardem jest zakup nieruchomości gotowych do zamieszkania (tzw. mieszkań "pod klucz").

• Wyniki badania pokazują, że ok. 65% ankietowanych nie zdecydowało się na zakup wykończonego mieszkania od dewelopera ze względu na zbyt wysoką cenę, z kolei 35% osób stwierdziło, że lubi samodzielnie przeprowadzać prace wykończeniowe
• Ok. 20% ankietowanych argumentuje swój wybór zaniżonym standardem wykończenia (niska jakość materiałów w ofercie lub brak pełnego wyposażenia wnętrza)
• Przeważający odsetek odpowiedzi dotyczących zbyt wysokiego kosztu usługi wykończenia jest dość intrygujący, ponieważ część deweloperów oferuje ceny poniżej 1 tys. PLN za wykończenie 1 m2, podczas gdy:
  • ok. 50% respondentów wydało 1-1,5 tys. PLN za wykończenie 1 m2
  • niemal 20% wydało 1,5 tys.-2 tys. PLN za 1 m2
  • 22% przekroczyło 2 tys. PLN za 1 m2
• Jednocześnie ponad 50% ankietowanych zadeklarowała, że przekroczyła zakładany pierwotnie budżet

• Zgodnie z wynikami badania, większość respondentów (prawie 60%) zadeklarowało, że okres wykańczania mieszkania trwał ponad 4 miesiące, z czego u 38% ankietowanych prace wykończeniowe zajęły 4-6 miesięcy, a u 20% osób zajęło to ponad pół roku
• Należy przy tym zaznaczyć, że dla 64% ankietowanych znalezienie fachowców było problematyczne (ok. połowa respondentów znalazła ekipę w ciągu miesiąca, a ok. 10% ankietowanych zajęło to jeszcze dłużej), natomiast ok. 50% respondentów doświadczyło opóźnień w realizacji prac remontowych
• Z odpowiedzi respondentów wynika również, że ok. 82% osób oceniło wysiłek włożony w wykończenie mieszkania jako raczej duży lub bardzo duży, przy czym 80% ankietowanych określa proces wykończenia mieszkania jako stresujące przeżycie

Źródło:

Więcej o strategiach deweloperów m.in. w zakresie usług wykończeniowych pisaliśmy w tej analizie:

🎧 Najciekawsze podcasty i nagrania wideo

Wróć do spisu treści

Poza naszymi analizami polecamy też poniższe odcinki podcastów i nagrań wideo z ostatnich tygodni poświęconych rynkowi nieruchomości:

Puls Biznesu: nieruchomości zagraniczne rozchwytywane przez Polaków

Goście podcastu PB opowiadają o charakterystyce nabywania nieruchomości za granicą, zwłaszcza w Hiszpanii, czy na Cyprze

Obserwator Gospodarczy: Nieruchomości na prowincji będą bezwartościowe

Dr Adam Czerniak tłumaczy dlaczego rynek nieruchomości czeka rozwarstwienie na linii MIASTO-PROWINCJA

SuperDeal: Strategie dla sukcesu (j. angielski)

Johan Steene, współzałożyciel szwedzkiego Teqnion, opowiada o prowadzeniu biznesu polegającego na akwizycjach i restrukturyzacji spółek (także nieruchomościowych), ale także o kryzysie 2008 roku

Knight Frank Intelligence Talks: jak branża nieruchomości może zmniejszyć kryzys mieszkaniowy? (j. angielski)

Zespół Knight Frank opowiada o wyzwaniach angielskiego mieszkalnictwa (które są zbliżone do Polskich - np. brak łóżek dla studentów, czy dekarbonizacja) oraz o rozwiązaniach dla nich

Polityka Insight: Poznań - raport o mieście

Podcast przedwyborczy poświęcony wyzwaniom polskich miast - przypadkiem pierwszy odcinek jest poświęcony Poznaniowi (podobnie jak pierwsza monografia FLTR)

Analizy.pl: Krach nieruchomości w zwolnionym tempie

Rafał Bogusławski i Robert Stanilewicz z giełdowego portalu Analizy.pl omawiają "krach nieruchomości" (za granicą) w zwolnionym tempie

Biznes Klasa: Robert Dobrzycki o tworzeniu Panattoni

Wywiad z założycielem i współwłaścicielem największego dewelopera powierzchni magazynowych w Polsce Robertem Dobrzyckim

Parkiet: Sprzątanie w grupie Unibep

Prezes Unibepu Dariusz Blocher opowiada o sytuacji i restrukturyzacji grupy Unibep oraz o perspektywach roku 2024

📖 Ciekawe lektury

Wróć do spisu treści

Na rynku nieruchomości dzieje się tak dużo, że nie sposób opisać wszystkie ważne tematy w szczegółach. Poniżej dzielimy się ciekawymi analizami z wiarygodnych źródeł, które poruszają interesujące zagadnienia z rynku nieruchomości:

Griffin wykorzystując doświadczenia z Resi4Rent ponownie buduje platformę livingową. Tym razem wybór padł na rynek prywatnych akademików (PBSA), na którym wraz z Echo (deweloper z 30% udziałów) i Signal Capital Partners (partner kofinansujący z 70% udziałów) planują zrealizować 5,000 łóżek w ciągu 3-5 lat. Przypomnijmy, że analogiczną strukturę miał właśnie R4R, a sam Griffin w 2023 roku odsprzedał udziały w Student Depot swojemu partnerowi Kajima

Ministerstwo Rozwoju i Technologii omawia szczegóły planowanych reform skierowanych na uruchomienie budowy 20 tys. lokali społecznych na wynajem w 2024 roku oraz większych reform od roku 2025

Ministerstwo Finansów pracuje nad zmianami w podatku od nieruchomości w zakresie definicji budynku i budowli w ślad za wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Co jest ciekawe - padła wzmianka o podatku katastralnym, ale od nieruchomości użytkowych i nie wcześniej niż w 2026 roku

Dla doradców kredytowych: PKO BP przejął ok. 1/3 rynku kredytów hipotecznych w Polsce, wykorzystując Bezpieczny Kredyt 2% do umocnienia pozycji lidera. W szczytowych miesiącach 2023 roku jego udział sięgał 46%.

Ciekawostki architektoniczne: idąc śladami śląskich architektów przeglądamy ciekawe zrealizowane (Spodek i Osiedle Tysiąclecia), prawie zrealizowane (Reta) oraz niezrealizowane (Stella) projekty z czasów komunizmu

Agencja ratingowa Moody's obniża perspektywy ratingu dla niemieckich banków na negatywną. Nadal rating Aaa jest najwyższym w skali stosowanej przez tę agencję, jednakże dostrzega ona ryzyka związane z podwyższonymi stratami kredytowymi w sektorze nieruchomości komercyjnych i budownictwa mieszkaniowego. W opiniach menedżerów największych banków w Niemczech (Commerzbank, Deutsche Bank) kryzys na rynku nieruchomości dopiero jest na półmetku

Sprzedaż nieruchomości nie od dziś jest sposobem na oddłużenie spółek, ale też i wywieranie zmian politycznych państw (patrz sprzedaż Louisiany czy Alaski). Tym razem będący w kryzysie zadłużeniowym Egipt zawarł ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi umowę o wartości 35 mld USD za prawa do rozwoju całego miasta (w tym lotnisko, uniwersytety, czy strefa przemysłowa) na półwyspie Ras el Hekma. Cały projekt będzie trwał aż do 2039 roku i obejmie ponad 100 mln metrów kwadratowych powierzchni użytkowej. Egipt zatrzyma 35% udziałów w zyskach projektu

NBP opublikowało najnowsze prognozy rozwoju PKB i inflacji w Polsce. Ich elementy omawialiśmy na webinarze 14. marca. Z ważnych zmian po raz pierwszy posłużono się dwiema prognozami inflacji - niską, zakładającą utrzymanie tarcz antyinflacyjnych, oraz podwyższoną, zakładającą odejście od nich. Po ostatniej decyzji o likwidacji 0% stawki VAT na żywność nieznacznie możemy przesuwać się w stronę reflacji

W kilku ostatnich newsletterach wspominaliśmy o rynku retail parków, w których najemcami są m.in. sieci handlujące RTV i AGD. O perspektywach tego segmentu wiele musi mówić fakt, że jedna z największych sieci MediaExpert... sama inwestuje w zakup takich obiektów

A w kolejnych odcinkach newslettera przeczytacie między innymi o:

• Monografie miast: Wrocław
• Dashboard rynek najmu i PRS
• Co wpływa na ceny materiałów budowlanych
• Prefabrykacja - technologie i zastosowania
• Strategie czołowych deweloperów mieszkaniowych (część 4 - case study graczy regionalnych)
• Przegląd systemów informatycznych na rynku nieruchomości i strategia IT
• Segmentacja behawioralna klientów na rynku nieruchomości

Nasz plan publikacji znajdziesz tutaj: LINK

Dziękujemy za uwagę!

Zespół FLTR

PS. Z przyjemnością poznamy Twój feedback na temat tego newsletteru oraz zapraszamy do przesyłania uwag i pytań na fltr@fltr.pl